Embedded Files
युधिष्ठिर उवाच |
पौषस्य कृष्णपक्षॆ तु किं नामैकादशी भवॆत् |
किं नाम कॊ विधिस्तस्या ऎतद्विस्तरतॊ वद |
ऎतदाख्याहि भॊ स्वामिन्कॊ दॆवस्तत्र पूज्यतॆ || १ ||
yudhiṣṭhira uvāca |
pauṣasya kṛṣṇapakṣe tu kiṃ
nāmaikādaśī bhavet |
kiṃ nāma ko vidhistasyā etadvistarato vada |
etadākhyāhi bho svāminko devastatra pūjyate || 1 ||
श्रीकृष्ण उवाच |
कथयिष्यामि राजॆंद्र भवतः स्नॆहबंधनात् |
तुष्टिर्मॆ न तथा राजन्यज्ञैर्बहुलदक्षिणैः || २ ||
śrīkṛṣṇa uvāca |
kathayiṣyāmi rājeṃdra bhavataḥ snehabaṃdhanāt |
tuṣṭirme na tathā rājanyajñairbahuladakṣiṇaiḥ || 2 ||
यथा मॆ तुष्टिरायाति ह्यॆकादशीव्रतॆन वै |
तस्मात्सर्वप्रयत्नॆन कर्त्तव्यॊ हरिवासरः || ३ ||
yathā me tuṣṭirāyāti hyekādaśīvratena vai |
tasmātsarvaprayatnena karttavyo harivāsaraḥ || 3 ||
सत्यमॆतन्न वै मिथ्या धर्मिष्ठानां विशारद |
पौषस्य कृष्णपक्षॆ या सफला नाम नामतः || ४ ||
satyametanna vai mithyā dharmiṣṭhānāṃ viśārada |
pauṣasya kṛṣṇapakṣe yā saphalā nāma nāmataḥ || 4 ||
तस्यां नारायणं दॆवं पूजयॆच्च यथाविधि |
पूर्वॆणैव विधानॆन कर्त्तव्यैकादशी शुभा || ५ ||
tasyāṃ nārāyaṇaṃ devaṃ pūjayecca yathāvidhi |
pūrveṇaiva vidhānena karttavyaikādaśī śubhā || 5 ||
नागानां च यथा शॆषॊ पक्षिणां पन्नगाशनः |
दॆवानां च यथा विष्णुर्द्विपदानां यथा द्विजः || ६ ||
nāgānāṃ ca yathā śeṣo pakṣiṇāṃ pannagāśanaḥ |
devānāṃ ca yathā viṣṇurdvipadānāṃ yathā dvijaḥ || 6 ||
व्रतानां च यथा राजन्श्रॆष्ठा चैकादशी तिथिः |
तॆ जनाश्चैव भॊ राजन्पूज्या वै सर्वदा मम || ७ ||
vratānāṃ ca yathā rājanśreṣṭhā caikādaśī tithiḥ |
te janāścaiva bho rājanpūjyā vai sarvadā mama || 7 ||
हरिवासरसंलीनाः कुर्वंत्यॆकादशीव्रतम् |
इहैव धनसंयुक्ता मृता मॊक्षं लभंति तॆ || ८ ||
harivāsarasaṃlīnāḥ kurvaṃtyekādaśīvratam |
ihaiva dhanasaṃyuktā mṛtā mokṣaṃ labhaṃti te || 8 ||
सफलायां फलै राजन्पूजयॆन्नामतॊ हरिम् |
नारिकॆलफलैश्चैव क्रमुकैर्बीजपूरकैः || ९ ||
saphalāyāṃ phalai rājanpūjayennāmato harim |
nārikelaphalaiścaiva kramukairbījapūrakaiḥ || 9 ||
जंबीरैर्दाडिमैश्चैव तथा धात्रीफलैः शुभैः |
लवंगैर्बदरीभिश्च तथाम्रैश्च विशॆषतः || १० ||
jaṃbīrairdāḍimaiścaiva tathā dhātrīphalaiḥ śubhaiḥ |
lavaṃgairbadarībhiśca tathāmraiśca viśeṣataḥ || 10 ||
पूजयॆद्दॆवदॆवॆशं धूपदीपैस्तथैव च |
सफलायां विशॆषॆण दीपदानं तु कारयॆत् || ११ ||
pūjayeddevadeveśaṃ dhūpadīpaistathaiva ca |
saphalāyāṃ viśeṣeṇa dīpadānaṃ tu kārayet || 11 ||
रात्रौ जागरणं चैव कर्त्तव्यं सह वैष्णवैः |
यावन्निमॆषॊ नॆत्रस्य तावज्जागर्ति यॊ निशि || १२ ||
rātrau jāgaraṇaṃ caiva karttavyaṃ saha vaiṣṇavaiḥ |
yāvannimeṣo netrasya tāvajjāgarti yo niśi || 12 ||
ऎकाग्रमनसॊ राजन्तस्य पुण्यं शृणुष्व हि |
तत्समॊ नास्ति यज्ञॊ वै तीर्थं वा तत्समं नहि || १३ ||
ekāgramanaso rājantasya puṇyaṃ śṛṇuṣva hi |
tatsamo nāsti yajño vai tīrthaṃ vā tatsamaṃ nahi || 13 ||
सर्वव्रतानि राजॆंद्र कलां नार्हंति षॊडशीम् |
ऎवं वर्षसहस्राणि तपसा नैव यत्फलम् || १४ ||
sarvavratāni rājeṃdra kalāṃ nārhaṃti ṣoḍaśīm |
evaṃ varṣasahasrāṇi tapasā naiva yatphalam || 14 ||
तत्फलं समवाप्नॊति यः करॊति हि जागरम् |
श्रूयतां राजशार्दूल सफलायाः कथा शुभा || १५ ||
tatphalaṃ samavāpnoti yaḥ karoti hi jāgaram |
śrūyatāṃ rājaśārdūla saphalāyāḥ kathā śubhā || 15 ||
चंपावतीति विख्याता पुरी माहिष्मतस्य च |
बभूवुस्तस्य राजर्षॆः पुत्राः पंच कुमारकाः || १६ ||
caṃpāvatīti vikhyātā purī māhiṣmatasya ca |
babhūvustasya rājarṣeḥ putrāḥ paṃca kumārakāḥ || 16 ||
तॆषां मध्यॆ तु ज्यॆष्ठॊ वै महापापरतः सदा |
परदाराभिचारी च वॆश्यासक्तश्च मद्यपः || १७ ||
teṣāṃ madhye tu jyeṣṭho vai mahāpāparataḥ sadā |
paradārābhicārī ca veśyāsaktaśca madyapaḥ || 17 ||
पितुर्द्रव्यं तु तॆनैव गमितं पापकर्मणा |
असद्वृत्तिरतॊ नित्यं भूसुराणां तु निंदकः || १८ ||
piturdravyaṃ tu tenaiva gamitaṃ pāpakarmaṇā |
asadvṛttirato nityaṃ bhūsurāṇāṃ tu niṃdakaḥ || 18 ||
वैष्णवानां च दॆवानां नित्यं निंदां करॊति सः |
ईदृशं तु ततॊ दृष्ट्वा पुत्रं माहिष्मतॊ नृपः || १९ ||
vaiṣṇavānāṃ ca devānāṃ nityaṃ niṃdāṃ karoti saḥ |
īdṛśaṃ tu tato dṛṣṭvā putraṃ māhiṣmato nṛpaḥ || 19 ||
नाम्ना तु लुंपक इति राजपुत्रॆषु चापठत् |
राज्यान्निष्कासितस्तॆन पित्रा चैव तु बंधुभिः || २० ||
nāmnā tu luṃpaka iti rājaputreṣu cāpaṭhat |
rājyānniṣkāsitastena pitrā caiva tu baṃdhubhiḥ || 20 ||
स चैवं परिवारैस्तु त्यक्तश्च परिपंथिवत् |
लुंपकॊऽपि तथा त्यक्तश्चिंतयामास वै तदा || २१ ||
sa caivaṃ parivāraistu tyaktaśca paripaṃthivat |
luṃpako'pi tathā tyaktaściṃtayāmāsa vai tadā || 21 ||
त्यक्तॊऽहं बांधवैः पित्रा राज्यान्निष्कासितः किल |
इति संचिंत्यमानॊऽसौ मतिं पापॆ तदाकरॊत् || २२ ||
tyakto'haṃ bāṃdhavaiḥ pitrā rājyānniṣkāsitaḥ kila |
iti saṃciṃtyamāno'sau matiṃ pāpe tadākarot || 22 ||
मया गंतव्यमॆवास्तु दारुणॆ गहनॆ वनॆ |
तस्माच्चैव पुरं सर्वं लुंपयिष्यामि वै पितुः || २३ ||
mayā gaṃtavyamevāstu dāruṇe gahane vane |
tasmāccaiva puraṃ sarvaṃ luṃpayiṣyāmi vai pituḥ || 23 |
इत्यॆवं स मतिं कृत्वा लुंपकॊ दैवयॊगतः |
निर्जगाम पुरात्तस्माद्गतॊऽसौ गहनॆ वनॆ || २४ ||
ityevaṃ sa matiṃ kṛtvā luṃpako daivayogataḥ |
nirjagāma purāttasmādgato'sau gahane vane || 24 ||
जीवघातरतॊ नित्यं स्तॆयद्यूतकलानिधिः |
सर्वं च नगरं तॆन मुषितं पापकर्मणा || २५ ||
jīvaghātarato nityaṃ steyadyūtakalānidhiḥ |
sarvaṃ ca nagaraṃ tena muṣitaṃ pāpakarmaṇā || 25 ||
स्तॆयाभिगामी नगरॆ गृहीतः स निशाचरैः |
उवाच तान्सुतॊऽहं वै राज्ञॊ माहिष्मतस्य च || २६ ||
steyābhigāmī nagare gṛhītaḥ sa niśācaraiḥ |
uvāca tānsuto'haṃ vai rājño māhiṣmatasya ca || 26 ||
स तैर्मुक्तः पापकर्मा चागतॊ विपिनं पुनः |
आमिषाभिरतॊ नित्यं तरॊर्वै फलभक्षणॆ || २७ ||
sa tairmuktaḥ pāpakarmā cāgato vipinaṃ punaḥ |
āmiṣābhirato nityaṃ tarorvai phalabhakṣaṇe || 27 ||
आश्रमस्तस्य दुष्टस्य वासुदॆवस्य संनिधौ |
अश्वत्थॊ वर्त्ततॆ तत्र जीर्णश्च बहुवार्षिकः || २८ ||
āśramastasya duṣṭasya vāsudevasya saṃnidhau |
aśvattho varttate tatra jīrṇaśca bahuvārṣikaḥ || 28 ||
दॆवत्वं तस्य वृक्षस्य विपिनॆ वर्ततॆ महत् |
तत्रैव निवसंश्चैव लुंपकः पापबुद्धिमान् || २९ ||
devatvaṃ tasya vṛkṣasya vipine vartate mahat |
tatraiva nivasaṃścaiva luṃpakaḥ pāpabuddhimān || 29 ||
गतॆ बहुतिथॆ कालॆ कस्यचित्पुण्यसंचयात् |
पौषस्य कृष्णपक्षॆ तु दशम्यां दिवसॆ तथा || ३० ||
gate bahutithe kāle kasyacitpuṇyasaṃcayāt |
pauṣasya kṛṣṇapakṣe tu daśamyāṃ divase tathā || 30 ||
फलानि भुक्त्वा वृक्षाणां रात्रौ शीतॆन पीडितः |
लुंपकॊ नाम पापिष्ठॊ वस्त्रहीनॊ गतॆक्षणः || ३१ ||
phalāni bhuktvā vṛkṣāṇāṃ rātrau śītena pīḍitaḥ |
luṃpako nāma pāpiṣṭho vastrahīno gatekṣaṇaḥ || 31 ||
पीड्यमानॊऽतिशीतॆन हरिवृक्षसमीपतः |
न निद्रा न सुखं तस्य गतप्राण इवाभवत् || ३२ ||
pīḍyamāno'tiśītena harivṛkṣasamīpataḥ |
na nidrā na sukhaṃ tasya gataprāṇa ivābhavat || 32 ||
आछाद्य दशनैरास्यमॆवं नीता निशाखिला |
भानूदयॆऽपि पापिष्ठॊ न लॆभॆ चॆतनां तदा || ३३ ||
āchādya daśanairāsyamevaṃ nītā niśākhilā |
bhānūdaye'pi pāpiṣṭho na lebhe cetanāṃ tadā || 33 ||
लुंपकॊ गतसंज्ञस्तु सफलाया दिनॆ तथा |
रवौ मध्यंगतॆ चैव संज्ञां लॆभॆ स लुंपकः || ३४ ||
luṃpako gatasaṃjñastu saphalāyā dine tathā |
ravau madhyaṃgate caiva saṃjñāṃ lebhe sa luṃpakaḥ || 34 ||
इतस्ततॊ विलॊक्याथ व्यथितश्च तदासनात् |
स्खलत्पद्भ्यां प्रचलितः खंजन्निव मुहुर्मुहुः || ३५ ||
itastato vilokyātha vyathitaśca tadāsanāt |
skhalatpadbhyāṃ pracalitaḥ khaṃjanniva muhurmuhuḥ || 35 ||
वनमध्यॆ गतस्तत्र क्षुत्क्षामः पीडितॊऽभवत् |
न शक्तिर्जीवघातॆ तु लुंपकस्य दुरात्मनः || ३६ ||
vanamadhye gatastatra kṣutkṣāmaḥ pīḍito'bhavat |
na śaktirjīvaghāte tu luṃpakasya durātmanaḥ || 36 ||
फलानि च तदा राजन्नाजहार स लुंपकः |
यावत्समागतस्तत्र तावदस्तं गतॊ रविः || ३७ ||
phalāni ca tadā rājannājahāra sa luṃpakaḥ |
yāvatsamāgatastatra tāvadastaṃ gato raviḥ || 37 ||
किं भविष्यति तातॆति स विलापं चकार ह |
फलानि तत्र भूरीणि वृक्षमूलॆ न्यवॆशयत् || ३८ ||
kiṃ bhaviṣyati tāteti sa vilāpaṃ cakāra ha |
phalāni tatra bhūrīṇi vṛkṣamūle nyaveśayat || 38 ||
इत्युवाच फलैरॆभिः श्रीपतिस्तुष्यतां हरिः |
इत्युक्त्वा लुंपकश्चैव निद्रां लॆभॆ न वै निशि || ३९ ||
ityuvāca phalairebhiḥ śrīpatistuṣyatāṃ hariḥ |
ityuktvā luṃpakaścaiva nidrāṃ lebhe na vai niśi || 39 ||
रात्रौ जागरणं मॆनॆ विष्णुस्तस्य दुरात्मनः |
फलैस्तु पूजनं मॆनॆ सफलायास्तथानघ || ४० ||
rātrau jāgaraṇaṃ mene viṣṇustasya durātmanaḥ |
phalaistu pūjanaṃ mene saphalāyāstathānagha || 40 ||
अकस्माद्व्रतमॆवैतत्कृतवान्वै स लुंपकः |
तॆन पुण्यप्रभावॆन प्राप्तं राज्यमकंटकम् || ४१ ||
akasmādvratamevaitatkṛtavānvai sa luṃpakaḥ |
tena puṇyaprabhāvena prāptaṃ rājyamakaṃṭakam || 41 ||
सूर्यस्यॊदयनं यावत्तावद्विष्णुर्जगाम ह |
दिवि तत्कालमुत्पन्ना वागुवाचाशरीरिणी || ४२ ||
sūryasyodayanaṃ yāvattāvadviṣṇurjagāma ha |
divi tatkālamutpannā vāguvācāśarīriṇī || 42 ||
राज्यं प्राप्स्यसि पुत्रत्वं सफलायाः प्रसादतः |
तथॆत्युक्तॆ तु वचसि दिव्यरूपधरॊऽभवत् || ४३ ||
rājyaṃ prāpsyasi putratvaṃ saphalāyāḥ prasādataḥ |
tathetyukte tu vacasi divyarūpadharo'bhavat || 43 ||
मतिरासीत्ततस्तस्य परमा वैष्णवी नृप |
दिव्याभरणशॊभाढ्यॊ लॆभॆ राज्यमकंटकम् || ४४ ||
matirāsīttatastasya paramā vaiṣṇavī nṛpa |
divyābharaṇaśobhāḍhyo lebhe rājyamakaṃṭakam || 44 ||
कृतं राज्यं तु तॆनैवं वर्षाणि दशपंच च |
मनॊदास्तस्यपुत्रास्तु दाराः कृष्णप्रसादतः || ४५ ||
kṛtaṃ rājyaṃ tu tenaivaṃ varṣāṇi daśapaṃca ca |
manodāstasyaputrāstu dārāḥ kṛṣṇaprasādataḥ || 45 ||
आशु राज्यं परित्यज्य पुत्रॆ चैव समर्प्य च |
गतः कृष्णस्य सांनिध्यं यत्र गत्वा न शॊचति || ४६ ||
āśu rājyaṃ parityajya putre caiva samarpya ca |
gataḥ kṛṣṇasya sāṃnidhyaṃ yatra gatvā na śocati || 46 ||
ऎवं यः कुरुतॆ राजन्सफलाव्रतमुत्तमम् |
इहलॊकॆ सुखं प्राप्य मृतॊ मॊक्षमवाप्नुयात् || ४७ ||
evaṃ yaḥ kurute rājansaphalāvratamuttamam |
ihaloke sukhaṃ prāpya mṛto mokṣamavāpnuyāt || 47 ||
धन्यास्तॆ मानवा लॊकॆ सफलायां च यॆ रताः |
तॆषां च सफलं जन्म नात्र कार्या विचारणा || ४८ ||
dhanyāste mānavā loke saphalāyāṃ ca ye ratāḥ |
teṣāṃ ca saphalaṃ janma nātra kāryā vicāraṇā || 48 ||
पठनाच्छ्रवणाच्चैव करणाच्च विशांपतॆ |
राजसूयस्य यज्ञस्य फलमाप्नॊति मानवः || ४९ ||
paṭhanācchravaṇāccaiva karaṇācca viśāṃpate |
rājasūyasya yajñasya phalamāpnoti mānavaḥ || 49 ||
इति श्रीपाद्मॆ महापुराणॆ पंचपंचाशत्साहस्र्यां संहितायामुत्तरखंडॆ उमापतिनारदसंवादॆ पौषकृष्णासफलैकादशीनाम |
चत्वारिंशॊऽध्यायः || ४० ||
iti śrīpādme mahāpurāṇe paṃcapaṃcāśatsāhasryāṃ saṃhitāyāmuttarakhaṃḍe umāpatināradasaṃvāde pauṣakṛṣṇāsaphalaikādaśīnāma |
catvāriṃśo'dhyāyaḥ || 40 ||
Page updated
Google Sites
Report abuse